Wybór tekstów o rzece pt. "Kiedy Ty mówisz Odra" (wydanie II 2020 r.)Zebrał, opracował i wstępem opatrzył Ryszard Sławczyński Agata Combik. ''Klub Muzyki i Literatury. Poetycki (i nie tylko) rejs po Odrze''. Gosc.pl, nr 16/2021 [pdf]. Żródło. Gosc.pl Wrocławski Esej, Zbyszek Ikona-Kresowaty, Aby zrozumieć ''Kiedy Ty mówisz Odra'' [pdf]. Źródło: pisarze.pl Wojciech Rohatyn Popkiewicz, "My Odrzańskie Plemię" [pdf], źródło: wdolnymslasku.com Marek Rapnicki, Odra i poeci, Almanach Prowincjonalny, nr 33 [pdf] Milan Hrabal, „Mluvit a psát o řece” [pdf]. Źródło: www.vybezek.eu, 9.01.2022 Isabella Degen, „Wydawnictwo Akwedukt i jego niezwykła książka. »Kiedy Ty mówisz Odra«” [pdf], www.wroclaw.naszemiasto.pl, 12.11.2022. Książka dedykowana jest pamięci marynarzy odrzańskich i prezentuje utwory 146 autorów o Odrze. Zakresem czasowym obejmuje 500 lat. Prace nad antologią rozpoczęły się już w 1996 roku. Tak więc przyczynkiem do jej powstania wcale nie była powódź tysiąclecia w 1997. W stosunku do wydania I (1999) antologia została poszerzona o 39 autorów, 59 tekstów i poprzedzona obszernym wstępem, który jest pierwszą tak wnikliwą i obszerną próbą ukazania obrazu Odrynie tylko w piśmiennictwie i literaturze polskiej. Oprócz polskich znajdziemy tu też teksty przełożone przez 19 tłumaczy z łaciny, języka niemieckiego, czeskiego, łużyckiego oraz jidisz. W antologii znajduje się 10 ludowych pieśni śląskich z przełomu XIX i XX w. Wybór otwierają „Renesansowe opisanie Wrocławia” i „Jedenastozgłoskowiec na cześć Wrocławia” pióra Bartolomeusa Steina (w przekładzie Marka Krajewskiego), wieńczy zaś wiersz „Brama Odrzańska” zmarłego w 2020 r. brzeskiego poety Janusza Ireneusza Wójcika. Oprócz słynnego tytułowego wiersza Rafała Wojaczka „Kiedy Ty mówisz Odra” (to również tytuł książki) w zbiorze znalazły się (podane chronologicznie) teksty wielu literackich znakomitości: poczynając od Andreasa Gryphiusa i Josepha von Eichendorffa, poprzez Wincentego Pola, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Tymoteusza Karpowicza, Tadeusza Różewicza, Witolda Wirpszy, Urszulę Kozioł, Mariannę Bocian, Urszulę Małgorzatę Benkę, Ewę Sonnenberg, Henryka Bereskę i wielu, wielu innych, aż po noblistkę Olgę Tokarczuk, która wyznaje: „Kiedy byłam dzieckiem, każdy spacer prowadził nad Odrę”. Wraz z rzeką, i tekstami o niej, płyniemy od źródeł, przez Bramę Morawską, Śląsk, Opolszczyznę, Dolny Śląsk, ziemię lubuską, Pomorze Zachodnie, aż po ujście do Bałtyku, albowiem zdecydowana większość autorów urodziła się w dorzeczu Odry i mieszkała, bądź mieszka, w miejscowościach usytuowanych na jej brzegach. Ze względów historycznych i biograficznych znajdziemy także obrazy łączące Odrę z rzekami Kresów Wschodnich. Całości dopełniają noty biograficzne autorek i autorów, indeks osobowy oraz 59 fotografii odrzańskich. |