Wydany jako 224 tom serii wydawniczej Biblioteka „Toposu”, najnowszy zbiór poezji Marka Rapnickiego pod tytułem Koliber otwiera motto będące cytatem fragmentu wiersza Czułość z tomu Epilog burzy autorstwa Zbigniewa Herberta. Te kilka wersów odsłania wrażliwość raciborskiego twórcy na ukryte w świecie poruszenie ducha, które nie umyka uwadze artysty słowa nieustannie zadziwionego cudem istnienia. Owa „czułość”, będąca – jak się okazuje – wspólnym światoodczuwaniem poetów, przekłada się na lirykę nasyconą odłamkami wiecznego trwania, która czytelnika wynosi ku sacrum. Impresjom nieskończoności służy osadzenie spostrzeżeń w zabytkach Italii, co daje nam efekt nie tylko swoistej podróży w czasie, ale przede wszystkim podróży w głąb siebie, w przestrzeń duchowości często zasklepionej jałową współczesnością. […] Marek Rapnicki swym najnowszym tomem poezji kolejny raz pięknie spłaca swój dług wobec Dekalogu. Twórczość liryczna autora jest właśnie jak uwicie delikatnego gniazda dającego nadzieję nowego życia. Może być to gniazdo kolibra z tytułowego wiersza, kolibra, który zawisa w locie niczym słowa metafizycznej impresji, by u świadka tego widowiska wzbudzić zachwyt nad „igłą w stogu czasu”, nad gestem Archanioła Gabriela, który dał początek historii zbawienia.
Tomasz Pyzik
Marek Rapnicki (ur. 1955) – urodzony w Lublinie. W latach szkolnych mieszkaniec Świdnika. Ukończył archeologię (UMCS) oraz studia podyplomowe z dziedziny kulturalno-oświatowej (UW). Animator kultury, poeta, eseista, podróżnik, miłośnik Bałtyku. Od 1980 roku mieszka w Raciborzu. W 1989 roku został przewodniczącym Raciborskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. W latach 1990–2002 był radnym i działaczem samorządu terytorialnego. Był dyrektorem Raciborskiego Domu Kultury, a następnie instruktorem Raciborskiego Centrum Kultury. Jest inicjatorem wielu przedsięwzięć artystyczno-kulturalnych oraz pomysłodawcą, współzałożycielem, redaktorem naczelnym „Almanachu Prowincjalnego” – pisma literacko-kulturalnego, które redaguje od 2005 roku. Opublikował m.in. tomy poetyckie Ość (1990), Pieśń winnego (1991), Terytorium powiernicze (2006), Pan Amo prosi o głos (2020), Nieświęta ziemia (2021), Koliber (2025) oraz zbiory eseistyczne Późna miłość. Rzym według Marka (2013) i Książęta smaku. Rzym według Marka II (2016). W roku 2021 otrzymał odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Jego zbiory wierszy Pan Amo prosi o głos oraz Nieświęta ziemia były nominowane do Nagrody Poetyckiej im. K.I Gałczyńskiego ORFEUSZ w 2021 i 2022 roku. Tom Pan Amo prosi o głos przyniósł mu nagrodę im. ks. J. Twardowskiego za książkę poetycką 2020 roku.
Robert Gawłowski (ur. 1957) – absolwent wrocławskiej polonistyki, poeta, prozaik, krytyk literacki, dramaturg, scenarzysta, autor audycji i słuchowisk radiowych, w przeszłości związany z Polskim Radiem we Wrocławiu. Debiutował jako poeta w 1977 roku. Opublikował zbiory wierszy: Nie ukrywajmy tego szaleństwa (1983), Ograniczony wybór (1984), Marko Polo szuka nowej drogi (1984), Marko Polo (1987), Podróż chroniczna (1997), Georg – ostatnie chwile, ostatnie błyski (1998), Pył (2020), Dotknięcie (2020), Wieża wiatrów (2021), Życie wieczne (2022), Peregryn (2022), Boskie światło / Göttliches Licht / Božské světlo (2024), Otium i inne wiersze rzymskie (2024). Autor sztuki teatralnej o Edycie Stein pt. Droga w ciemności i zbioru opowiadań Pan Świat (2018). Wiersze, recenzje, szkice i eseje publikował w wielu czasopismach literackich w Polsce i za granicą. Współtwórca Międzynarodowego Forum Sztuk Akustycznych pro arte acustica MACROPHON (1991, 1994) i artystycznego Radia Copernicus (2005) – wyróżnienie honorowe światowego festiwalu sztuk multimedialnych Ars Electronica (2006). Laureat nagród: im. S. Wyspiańskiego, Fundacji Kultury oraz „Feniksa”. Trzykrotnie nominowany do Nagrody Poetyckiej im. K.I. Gałczyńskiego ORFEUSZ za tomy wierszy Pył, Peregryn, Otium i inne wiersze rzymskie. Należy do Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz do PEN Greece w Atenach.
Transmisja z wydarzenia:
Ośrodek Badań nad Pamięcią Zbiorową i Studiów Muzealnych, Związek Szlachty Polskiej, Polskie Towarzystwo Ziemiańskie, Klub Muzyki i Literatury we Wrocławiu oraz Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich – Oddział Wrocławski zapraszają na prezentację Tomasza Kuby Kozłowskiego z Domu Spotkań z Historią w Warszawie pt. „Karol Lanckoroński – globtroter, kolekcjoner i mecenas znad Dniestru i Dunaju”
23 października (czwartek) 2025 roku o godz. 16.00
Wstęp wolny. Zapraszamy
Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”
Spotkanie będzie poświęcone hrabiemu Karolowi Lanckorońskiemu – globtroterowi, który odbył m.in. podróż dookoła świata, jednemu z największych polskich kolekcjonerów, wielkiemu mecenasowi i dobrodziejowi kultury, właścicielowi wspaniałych pałaców w Rozdole nad Dniestrem oraz w Wiedniu. Prezentacja ilustrowana będzie oryginalną ikonografią z końca XIX i początku XX wieku, w tym zwłaszcza widokami dzieł sztuki zgromadzonymi przez Karola Lanckorońskiego, które za sprawą daru jego córki Karoliny Lanckorońskiej, trafiły do polskich muzeów i bibliotek. Spotkanie odbywa się w ramach projektu „Dla Polski. Pamięć o dorobku kulturowym i patriotycznym polskiego ziemiaństwa i arystokracji w XIX i XX wieku” realizowanego przez Ośrodek Badań nad Pamięcią Zbiorową i Studiów Muzealnych. Wydarzenie dofinansowane ze środków MKiDN w ramach programu „Patriotyzm Jutra” Muzeum Historii Polski.
Tomasz Kuba Kozłowski – pracownik Domu Spotkań z Historią w Warszawie – koordynator programu „Warszawska Inicjatywa Kresowa”. Popularyzator wielokulturowego dziedzictwa Kresów, organizator spotkań, dyskusji, promocji książek, projekcji filmowych, a także spacerów historycznych. Autor ponad 300 prezentacji multimedialnych poświęconych Kresom, w tym blisko 200 w ramach cyklu „Opowieści z Kresów”. Autor i współautor publikacji dotyczących migracji i uchodźców, historii harcerstwa, I wojny światowej, dziedzictwa historyczno-kulturowego Kresów. Kolekcjoner i twórca gromadzonej od lat 80. XX wieku, liczącej kilkadziesiąt tysięcy obiektów, największej prywatnej kolekcji materiałów dotyczących Kresów, obejmującej druki zwarte, ciągłe i ulotne, kartografię, archiwalia, ikonografię, falerystykę, antyki, przedmioty codziennego użytku oraz wszelkie inne pamiątki. Laureat Nagrody „Kolekcjonerstwo – Nauka i Upowszechnianie” im. Feliksa Jasieńskiego za popularyzację kolekcjonerstwa (2021). Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi (2004) i brązowym medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” przyznanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2015).
Strona Domu Spotkań z Historią w Warszawie: www.dsh.waw.pl
Prowadzenie: Kazimierz Burnat
W części muzycznej Chór „Grunwald” pod batutą M. Grzywaczewskiego
Związek Literatów jest kontynuacją założonego przez Stefana Żeromskiego w 1920 roku Związku Zawodowego Literatów Polskich. Do 1935 roku była to federacja niezależnych stowarzyszeń pisarskich, najpierw zrzeszonych w Zrzeszeniu Związków Zawodowych Literatów Polskich, potem – od 1928 roku nieformalnie kierowanych przez zarząd związku warszawskiego. Od 1935 roku był to już jednolity związek posiadający oddziały terenowe. Nie jedyny zresztą, bo obok niego istniały inne organizacje zrzeszające pisarzy i dziennikarzy. Reaktywowany w 1944 roku, w 1949 zmienił nazwę na Związek Literatów Polskich i charakter – z organizacji o charakterze zawodowym stał się związkiem twórczym. Nominalnie autonomiczny, działał w strukturze kierowanych i dotowanych przez państwo stowarzyszeń twórczych. Zakres autonomii, swobód twórczych i relacji z bieżącą polityką państwa był zresztą przedmiotem nieustannych sporów. Zawieszony w 1981 roku, w okresie stanu wojennego, w 1983 roku został rozwiązany (na mocy międzywojennego prawa o stowarzyszeniach, wchodzącego w skład tzw. ustaw kagańcowych) i w tym samym roku wznowił działalność. Po 1989 roku ZLP działa już na nowych zasadach. Jest samorządny, ale i samofinansujący się. Nowe regulacje prawne uniemożliwiają bowiem finansowanie ze środków państwowych statutowej działalności stowarzyszeń. Po reaktywacji szybko odbudowano strukturę organizacyjną. Obecnie terenowe oddziały ZLP działają we wszystkich ośrodkach wojewódzkich, a ponadto w Słupsku, Radomiu, Ciechanowie i Płocku, zrzeszając łącznie ponad 1300 członków i kandydatów. Statut ZLP określa, że członkami związku „mogą być pisarze polscy bez względu na miejsce zamieszkania: stale zamieszkali w Polsce bądź posiadający obywatelstwo polskie pisarze tworzący w innych językach”. Preambuła zaś powiada, iż „Związek Literatów Polskich zrzesza autorów dzieł literackich niezależnie od ich poglądów, postaw i przyjętych metod twórczych: nawiązuje do tych humanistycznych tradycji, które w kulturze polskiej zawsze były zespolone z troską o dobro kraju i sprawiedliwość społeczną”.
Dolnośląski oddział związku powstał w 1947 roku, prezesem był do 1951 roku Wojciech Żukrowski, do pierwszych członków należeli: Stanisław Dygat, Kamil Giżycki, Marian Jachimowicz, Tymoteusz Karpowicz, Tadeusz Mikulski, Jan Pierzchała, Lilian Seymour, Tadeusz Zelenay, Jakub Zonszajn.
Chór „Grunwald” działający przy Radzie Osiedla „Plac Grunwaldzki” powstał 8 marca 2022 roku. Dyrygentem jest śpiewak operowy, Marcin Grzywaczewski. W repertuarze chóru są pieśni patriotyczne, biesiadne, piosenki rozrywkowe i kolędy. Chór koncertował na zaproszenie Uniwersytetu Trzeciego Wieku, Domu Edyty Stein, Festiwalach Chórów Osiedlowych oraz Domów Opieki Społecznej. W miejscach, gdzie chór występował, przyjmowany jest z dużą serdecznością. Grupa cały czas poszerza swój program, koncertując podczas wydarzeń okolicznościowych, przeglądach chórów, a także na zaproszenia różnych instytucji. Aktualnie zespół liczy 16 członków.
Spotkanie transmitowane online
Koncert z okazji Narodowego Święta Niepodległości
